Ik ben Jitske Draisma, ik ben samen met mijn vennoot Gonny Jeths, eigenaar van Sus & So, een winkel en webshop in eerlijk en verantwoord geproduceerde mode, nacht- en onderkleding, en bed- en badlinnen. We hebben een winkel in Hilversum en sinds mei ’22 ook in Utrecht. We zijn al jaren actief in deze niche en willen de textielindustrie van binnenuit veranderen: eerlijker en groener maken. In 2019 hebben we Turkije bezocht: een kijkje genomen op de katoenvelden en in de naai-ateliers. Daar hebben we met eigen ogen gezien hoeveel mensenhanden er aan een kledingstuk te pas komen. Dan besef je pas dat een t-shirt van €5 gewoon echt niet kan. Althans dat er altijd iets of iemand de prijs voor een te lage prijs betaalt: mensen, dieren of het milieu…

Hoe lang zit je bij het Broodfonds?

Ik kan me niet eens meer herinneren hoe lang ik al bij het Gooisch Broodfonds zit, bijna sinds het ontstaan ervan. Sinds vorig jaar ben ik secretaris, omdat iedereen geacht wordt zich op enig moment in te zetten voor het Broodfonds. Voor sommigen is dat een nadeel van de deelname, maar ik vind het belangrijk om me in te zetten voor méér dan alleen mijn onderneming en mijn eigen familie en vrienden.

Wat spreekt jou aan van het Broodfonds?

Ik zit nogal in mijn ‘duurzame bubbel’ en ken vooral mensen die ook in die bubbel zitten. Voor je het weet denk je dat de hele wereld hetzelfde doet en denkt… Maar dat is natuurlijk niet zo. Het leuke van het Broodfonds is dat er heel verschillende mensen deelnemen, mensen in de bouw, mensen in uiteenlopende dienstverlenende beroepen, mensen die ‘graag iets willen vertellen’ en mensen die ‘niet lullen maar poetsen’.

Je merkt dat de mensen die voor een Broodfonds kiezen vaak ook op andere maatschappelijke vlakken actief zijn: in sport- en muziekverenigingen, politiek, etc. Het sociale aspect ‘je staat er niet alleen voor bij ziekte’ is wat het Broodfonds voor mij zo bijzonder maakt. Je zit er niet alleen voor je zelf…

Wat is jouw levensmotto?

Het is goed om aan jezelf te twijfelen. Ik word eerlijk gezegd wel eens gek van de huidige maatschappij waarin er vooral oog en oor is voor degene met de grootste mond en de sterkste mening. Een beetje bescheidenheid siert de mens…

In welk (brood-)stadium bevind jij je in je carrière? In het stadium van ingrediënten kneden, rijzen, zit je in de oven of lig je al te pronken in de vitrine?

Ik geloof dat ik steeds van stadium wissel. Als winkelier heb ik na 12 jaar de nodige ervaring met inkoop en verkoop, maar bedrijfskundig ben ik nog aan het experimenteren. Sinds twee jaar hebben we personeel en dat zorgt voor allerlei nieuwe ervaringen op het gebied van (goed) werkgeverschap, hoe zorg je ervoor dat je personeel het werk leuk blijft vinden, hoe zorg je voor uitdagingen of juist rust? Hoe begeleid je personeel bij ziekte zonder je eigen (zakelijk) welbevinden uit het oog te verliezen?

Heb je een doel voor over vijf jaar of tien jaar? Zo ja, welk doel?

Gestaag blijven werken aan het veranderen van de kledingindustrie, een van de meest vervuilende industrieën ter wereld. Corona, energiecrises, elke zakelijke uitdaging kan ik aan omdat ik ervan overtuigd ben dat dit de enige weg is naar een gezonde wereld: we moeten met zijn allen minder maar beter kopen.

Eigenlijk heeft onze onderneming geen winstoogmerk. Op een bescheiden salaris na investeren we onze winst weer in het bedrijf. Dat wil ik ook meer officieel maken door te kiezen voor steward ownership, een nog niet zo bekende bedrijfsvorm waarbij een bedrijf ‘van zichzelf’ is en geen eigenaren kent.

Ook vind ik het belangrijk om te kijken hoe onze winkel gezond blijft. Er verdwijnen veel winkels uit het straatbeeld, omdat, dat merk ik zelf ook, het echt een uitdaging is om als kleine zelfstandige overeind te blijven in een wereld waar klanten online altijd nog een webshop vinden waar ze een product goedkoper of sneller kunnen krijgen. Jij zit met je hoge huur in het centrum van de stad en als kleine ondernemer betaal je de hoofdprijs voor verzendingen, en tegelijkertijd biedt een Zalando of Wehkamp hetzelfde product aan: vaak goedkoper en zonder verzendkosten… Jezelf blijven onderscheiden is de grootste uitdaging. Gelukkig hebben we veel trouwe klanten die graag gewoon in een stenen winkel shoppen en ons een inkomen gunnen.

Wat is voor jou een bron van ontspanning?

Hardlopen en yoga. Elke keer begin ik met frisse tegenzin aan het hardlopen, maar o, als ik eenmaal bezig ben, dan ‘loop’ ik alle uitdagingen en frustraties ‘weg’ en komt er ruimte voor gezondere gedachten. En ook yoga houdt mijn lichaam en geest gezond.

Wat doe je graag naast je werk? Hobby?

Ik ben graag buiten. Wandelen, fietsen, genieten van vogels (de zwarte specht met zijn kenmerkende geluid in de bossen vlakbij ons huis) en van de seizoenen.

Hoe ziet je ideale vakantie eruit?

Ik heb last van vliegschaamte, dus mijn ideale vakantieplek bereik ik per trein of ander OV, per fiets of gehuurde auto. Die plek biedt rust en ontspanning in een groene omgeving. Vorig jaar waren wij in Hotel Val Sinestra in Zwitserland (waar een familiefilm is opgenomen die afgelopen Kerst in de bioscopen draaide). Vanuit het hotel loop je zo de prachtige bergen in, ik ging één keer in mijn eentje op stap en kwam op een gegeven moment op een alpenweide oog in oog met twee steenarenden. Het was een moment om nooit meer te vergeten: ik was helemaal alleen met die twee magnifieke wezens. Prachtig.

Waar haal jij inspiratie vandaan?

Uit gesprekken met anderen, uit de natuur, kunst. Voor mijn werk (bijvoorbeeld de etalage) maak ik ook veel gebruik van Pinterest, onder het mom van ‘beter goed gejat dan slecht bedacht’.

Een bekende persoon die ik graag nog eens zou ontmoeten is…

Fidan Ekiz, presentatrice bij de NPO. We hebben samen op de School voor Journalistiek gezeten en zijn tegelijk afgestudeerd in de dagbladjournalistiek ruim 20 jaar geleden. Wij hebben zo’n andere levensweg belopen. Ik zou het leuk vinden om weer eens met haar bij te kletsen.

Stel dat je 20 miljoen had; wat zou je er mee doen?

Jeetje. Ik denk dat ik het in de volgende volgorde zou besteden. Eerst zou ik flink wat stoppen in goede doelen. Daarna zou ik in ieder geval meer vrije tijd ‘kopen’.